"მე ჩემი კვერცხუჯრედები გავყინე"

შფოთვები დამეწყო. მარტოხელა დედობა არ მინდოდა, ეგ რომ შემძლებოდა, პირდაპირ გავაჩენდი ბავშვს. კვერცხუჯრედების გაყინვამ ძალიან გამიადვილა ცხოვრება. ახლა უფრო მშვიდად ვეძებ სწორ ადამიანს, რაღაცებზე თვალს არ ვხუჭავ მხოლოდ იმიტომ, რომ „უი, ბავშვი მინდა გავაჩინო“.

სიმართლე გითხრათ, ისიც არ ვიცი, შვილი მინდა თუ არა, მეყოლება თუ არა. უფრო დაზღვევაა ჩემთვის, რომელსაც ან გამოიყენებ, ან არა. რაღაც მომენტში დარწმუნებული ვარ, რომ ისედაც მეყოლება შვილი, თუ მომინდება, მაგრამ იყოს ესეც, სიმშვიდისთვის.

საკუთარი თავის კომფორტისთვის უფრო გავაკეთე ეს. წლების შემდეგ შვილი რომ მომინდეს, არ მინდა ვინანო, რომ რაღაცის გაკეთება შემეძლო და არ გავაკეთო.

პროცედურა თბილისში გავიკეთე. საქართველოში არ ვცხოვრობ, მაგრამ შარშან ზაფხულში ვიყავი ჩამოსული. პარტნიორი როცა მყავდა, მაშინ გამოვიკვლიე ყველაფერი დეტალურად, ამიტომ კლინიკაში ჩემი ანკეტა ჰქონდათ. ამან ძალიან გაამარტივა პროცედურები, უცებ მოგვარდა ყველაფერი.

ფინანსურად ჩემთვის პრობლემა არ ყოფილა, რადგან საქართველოში არ ვცხოვრობ და შემოსავალი ლარში არ მაქვს. დაახლოებით 5 000 ლარი დამიჯდა ჯამში. სისხლის ანალიზი გავიკეთე, ექოსკოპია, ჰორმონები, რომლებიც მომწიფებაში ეხმარება კვერცხუჯრედებს, უშუალოდ პროცედურა და შენახვა. ამ ფასში შედის ექვსი თვით შენახვაც. მე დამატებით გადავიხადე ორი წლით შენახვის საფასურიც, დაახლოებით 700 ლარი.

ჯამში 19 ფოლეკულა ამომიღეს. ცხრა კვერცხუჯრედი ძალიან კარგი ხარისხისაა, ერთი საშუალო. ბოლო 2-3 დღე დისკომფორტი მქონდა, მირჩიეს, მძიმეები არ ამეწია. უშუალოდ პროცედურა მარტივია, დაახლოებით 10-წუთიანი ანესთეზია კეთდება. მაშინვე გამომიშვეს სახლში და საღამოს ექიმთან მქონდა კომუნიკაცია. იმ დღეს სახლში ვიყავი, მეორე დღეს რაღაც საქმიანობებს ჩვეულებრივად დავუბრუნდი. ვიცი, რომ ვისთვისაც ერთი და ორი კვერცხუჯრედი ამოუღიათ, პროცედურის შემდეგ სამსახურში წასულან.

ერთადერთი, რაც ახლა მადარდებს, რა მოხდება, თუ კარგად არ შეინახეს? მგონია, რომ რაღაც დეტალები არ არის გაწერილი კონტრაქტში, მათ შორის, როლები და პასუხისმგებლობები.

თვეში ერთხელ მაქვს კომუნიკაცია, ვაზუსტებ, ხომ რიგზეა ყველაფერი. ალბათ არ შეიქმნება პრობლემები და რადგან მე დიდი ხანია საქართველოში არ ვცხოვრობ, აქაურ წესრიგს მივეჩნიე უბრალოდ, აქ განებივრებული ვარ რაღაცებით.

გასულ წელს თავის ავთვისებიანი სიმსივნე დამიდასტურდა, გავრცელების არეალი აქვს თავის და ზურგის ტვინში. ვინაიდან, დავიწყე მკურნალობა, ექიმმა მითხრა, რომ შესაძლოა, საშვილოსნოც დაზიანდესო. პრევენციის მიზნით, კვერცხუჯრედების გაყინვა მირჩიეს.

კარგად მოვიფიქრე და გადავწყვიტე, ასეც მოვქცეულიყავი. უფრო ფსიქოლოგიურად იყო რთული, მით უმეტეს, ჩემ მდგომარეობაში. სხვა მხრივ ძალიან მარტივი პროცედურაა.

თავდაპირველად მიდიხარ კონსულტაციაზე, ამოწმებენ, რა მდგომარეობაშია შენი კვერცხუჯრედი.

შემდეგ გიწევს მედიკამენტების მიღება, რომ რაც შეიძლება მეტი კვერცხუჯრედი მომწიფდეს. იაფი ნამდვილად არ არის, ყოველდღიურად მხოლოდ წამლებში 200-300 ლარი გჭირდება. შემდეგ თვითონ პროცედურაში 2 000 ლარამდე, შემდეგ ცალკეა შენახვის ფასი, რომელიც ძვირი არ ჯდება.

უშუალოდ ამოღებისას ვერაფერს გრძნობ, ანესთეზიით კეთდება. დაახლოებით ორ საათში კლინიკიდან მე თვითონ წამოვედი.
კლინიკაში ძალიან კარგი მიდგომა იყო, კმაყოფილი ვარ ექიმებით, მომსახურებით, ინვენტარით.

რომ ვთქვა, მინდა შვილი დღეს ან ორ წელში-მეთქი, არ იქნება სიმართლე. არც მგონია, რომ აუცილებელია ყველას შვილი ჰყავდეს. მაგრამ ოდესმე შეიძლება მომინდეს, ამიტომ, პრევენციის მიზნით გავყინე, წინასწარ არ იცი, რა მოხდება ცხოვრებაში.

ბევრისგან მსმენია, რომ ეუხერხულებათ ამის გაკეთება. მე მგონია, რომ ქალები უნდა გასცდნენ ამ ჩარჩოებს და გაიკეთონ ეს პროცედურა, საკუთარი თავისთვის და არა სხვისთვის. ეს არის პრევენცია, იცავ საკუთარ თავს და მომავალს. ეს არ ტეხავს.

ამ ეტაპზე ჩემს ცხოვრებაში არ არსებობს ადამიანი, რომელთანაც ოჯახს შევქმნიდი ან შვილს გავაჩენდი. მეც უფრო და უფრო ფრთხილი ვარ ადამიანების არჩევისას, იქნება ეს მეგობრობა თუ სხვა ტიპის ურთიერთობა.

რეგულარულად დავდივარ გინეკოლოგთან, სხვადასხვა ანალიზს ვიკეთებ და ცოტა ხნის წინ გამოჩნდა, რომ შესაძლოა, ბუნებრივად დაორსულება უკვე გამიჭირდეს. არ მაქვს გადაწყვეტილი, მინდა შვილი თუ არა.

ბევრ ადამიანს ამ ასაკში ეს გადაწყვეტილება უკვე მიღებული აქვს, თუმცა მე არცერთ მხარეს არ ვიხრები. ამიტომ, გადავწყვიტე, რომ სამომავლოდ თუ მომინდება შვილის ყოლა, პარტნიორის თუ დონორის საშუალებით, შენახული მქონდეს კვერცხუჯრედები.

ახლა სწორედ ამ პროცესში ვარ. უკვე ვიპოვე კლინიკა და ექიმი, გავიკეთე პირველადი ანალიზები, რომელთა ნაწილს კერძო დაზღვევა ფარავს. ვფიქრობ, რომ მაქსიმუმ შემოდგომაზე უკვე მექნება გაყინული კვერცხუჯრედები.

ძალიან კმაყოფილი ვარ მომსახურებით, ექიმებით. დეტალურად გავიარეთ ყველა სახის რისკი. მათ დამოკიდებულებაში არანაირი პრობლემა არ ყოფილა. ექიმმა ამიხსნა, რას ნიშნავს ეს პროცედურა, რა მოხდება, თუ არ გამოვიყენებ გაყინულ კვერცხუჯრედებს და რომ ეს პროცესი რელიგიასთან წინააღმდეგობაში არ მოდის.

რელიგიის ნაწილი ჩემთვის პრობლემას არ წარმოადგენდა, თუმცა ალბათ ბევრ ადამიანთან ამ თემებზე საუბარი მნიშვნელოვანია. დეტალურად გავიარეთ ყველა სახის რისკი, ექიმებთან კომუნიკაციით ძალიან კმაყოფილი ვარ.

სტატისტიკა, თუ რამდენი ქალი მიმართავს საქართველოში აღნიშნულ პროცედურას და გაიზარდა თუ არა მათი რიცხვი ბოლო წლებში, არ არსებობს.

ამის თქმა უჭირთ სპეციალისტებსაც. კლინიკებში ამ პროცედურაზე მიმსვლელთა რაოდენობის მატება არის, თუმცა სხვა ქვეყნებშიან შედარებით მაინც დაბალია.

„თუ მკითხავთ, ხშირად მოგვმართავენ თუ არა ამ საკითხზე, გეტყვით, რომ ჯერ-ჯერობით მაინც არა. გვყავს რამდენიმე პაციენტი“, — ამბობს არსენ გვენეტაძე.

ამის ერთ-ერთი მიზეზი რეპროდუქციულ ჯანმრთელობასთან და თანამედროვე ტექნოლოგიებთან დაკავშირებული ინფორმაციის ნაკლებობაა. ასევე, მენტალობა და რელიგია.

ეკლესია, რომელიც ძალიან პოპულარული ინსტიტუციაა საქართველოში, არაერთხელ გამოსულა თანამედროვე რეპროდუქციული მეთოდების წინააღმდეგ.

მაგალითად, კათალიკოს პატრიარქმა ილია მეორემ რამდენიმე წლის წინ ერთ-ერთ საშობაო ეპისტოლეში თქვა, რომ სუროგაციის გზით გაჩენილი ბავშვის ოჯახი არ შეიძლება იყოს ბედნიერი და ასევე პრობლემურნი იქნებიან ხელოვნური განაყოფიერების გზით დაბადებული ბავშვებიც.

ექიმი ვარ და ვიცოდი, რომ ასაკთან ერთად კვერცხუჯრედების რაოდენობა დრამატულად მცირდება, განსაკუთრებით 40 წლის შემდეგ.

42 წლის ასაკში ვიქორწინე. მე და ჩემმა მეუღლემ წინასწარ ვიცოდით, რომ შესაძლებელია, იყოს პრობლემა, მიუხედავად იმისა, რომ ხანდახან ასე არ ხდება და არიან წყვილები, რომლებიც ბუნებრივადაც აჩენენ.

ამ ასაკში, როცა 6 თვის განმავლობაში ბუნებრივად არ დგება ორსულობა, უკვე მიმართავენ სპეციალისტს. ჩვენც ასე მოვიქეცით. სხვადასხვა კლინიკაში ვიყავი, მივმართეთ სხვადასხვა პროცედურას. 44 წლის ასაკში იყო ბუნებრივი ორსულობაც, რომელიც შემიწყდა.

მერე გადავწყვიტეთ ემბრიონი შეგვენახა. თავდაპირველად საჭიროა ანალიზები, შემდეგ ჰორმონების საშუალებით ხდება მომწიფება, ხოლო სანამ ფოლიკულა გასკდება, მანამ კეთდება ასპირაცია.

რამდენიმეწუთიანი ანესთეზიის დროს შედიან სპეციალური ნემსით, ექოსკოპიის მონიტორინგით და გამოაქვთ ფოლიკულის შიგთავსი, სადაც, სავარაუდოდ, იქნება კვერცხუჯრედი.

შემდეგ იღებენ კაცის სპერმატოზოიდებს და ხდება განაყოფიერება. ემბრიონის შენახვა შესაძლებელია წლობით, მთავარია, იყოს შესაბამისი პირობები.

ხანდახან ასპირაციისას კვერცხუჯრედები არ არის და რამდენიმე პროცედურაა საჭირო. ჩემს შემთხვევაშიც ასე იყო. ქორწინებიდან მე-5 წელს მოხდა განაყოფიერება.

ახლა გვყავს სამი წლის ტყუპები, სრულიად ჯანმრთელები.

კარგია, რომ ასეთი საშუალება არსებობს, უნდა ფინანსდებოდეს კიდეც. მართალია, ეს არ არის კატასტროფული თანხა, მაგრამ სამწუხაროდ, ბევრ ადამიანს არ აქვს ამის საშუალება. მე ვიცნობ ქალს, რომელსაც ბინის გაყიდვა მოუწია, ახლა შვილი ჰყავს და ბინა არ აქვს.

ჩემმა მოძღვარმაც კურთხევა მოგვცა. ამბობენ, რელიგიურად არ არის ეს სწორიო, მაგრამ როგორც ჩემმა მოძღვარმა მითხრა, სულს მაინც უფალი აძლევს. თუ უფალს არ უნდა, არ მოხდება ეს არც ბუნებრივად და არც ხელოვნურად.

თუ მედიცინისგან ვიღებთ სხვა სიკეთეებს, გულის გადანერგვას ვიკეთებთ, იმპლანტებს ვიდგამთ, ესეც უნდა მივიღოთ. ესეც სასწაულია, ყოველთვის ხომ არ არის წარმატებული ეს პროცედურა.

ანთროპოლოგი, ილიას უნივერსიტეტის ასისტენტ-პროფესორი, ელენე გავაშელიშვილი მუშაობდა კვლევაზე იმ ქალების შესახებ, რომლებსაც აქვთ უშვილობის პრობლემა — როგორ ჭრიან ისინი ამ პრობლემას ქვეყანაში, სადაც ერთი მხრივ, ქალის ძირითად ფუნქციად დედობაა მიჩნეული, მეორე მხრივ კი, ავტორიტეტულ ორგანიზაციას, ეკლესიას აქვს ნეგატიური განწყობა თანამედროვე რეპროდუქციული ტექნოლოგიების მიმართ,

„ძირითადი წარმმართველი ძალა, რაც მათ ამოძრავებთ, არის საზოგადოებრივი წნეხი, რომ ის აუცილებლად უნდა გახდეს დედა“, — ამბობს ის.

გავაშელიშვილი აღნიშნავს, რომ მისი პირადი დაკვირვებით, საზოგადოებაში გარკვეული ცვლილებები მაინც ხდება - ბოლო პერიოდში ქალები ცდილობენ, რომ მათი ერთადერთი იდენტობა დედობა არ იყოს.

თუმცა, ის ხაზს უსვამს, რომ ამ დაკვირვებას ვერ განაზოგადებს, რადგან არ არის კვლევაზე დაფუძნებული და ასევე მიუთითებს, რომ დიდი ალბათობით, განსხვავებული მოცემულობა იქნება სოფელს და ქალაქს, ასევე, სოციალურ კლასებს შორის.

მისი თქმით, ქალების მცდელობა დედის როლის გარდა სხვა მთავარი როლიც მოირგონ, არ არის მარტივი და დიდი ბრძოლისა თუ შრომის შედეგია:

„მაგალითად, იმისთვის, რომ არ დაკარგონ სამსახური, ქალები შვილების გაჩენის შემდეგ ძალიან მალე ბრუნდებიან სამუშაო ადგილებზე. ხოლო, პანდემიის პირობებში, როდესაც ყველა დამხმარე ინსტიტუცია, ბაღი იქნებოდა ეს თუ სკოლა დაკეტილი იყო, ქალებს განსაკუთრებით უჭირდათ“.

გავაშელიშვილი გვიზიარებს თავის დაკვირვებას, რომლის მიხედვითაც უნივერსიტეტში სამაგისტრო და სადოქტორო საფეხურებზე ქალების რაოდენობა გაზრდილია, ანუ უფრო მეტია მოთხოვნა სწავლის გაგრძელებაზე და ისეთ სამსახურში დასაქმებაზე, რომელიც ქალებს დამოუკიდებლობას მიანიჭებს.

თუმცა, ელენეს თქმით, ამის მიუხედავად, დედობა მაინც დგას დღის წესრიგში.

„ბევრ საზოგადოებაში, საქართველოში კი განსაკუთრებით, ქალის სრულყოფას თითქოს ახდენს დედობა. ქალების, მათ შორის კარიერულად წარმატებულების, შეფასება დედობის გავლით ხდება“.

მისი თქმით, ქალზე ძალიან დიდი წნეხია, რომ დაქორწინდეს და გააჩინოს შვილები.

თუმცა, როდესაც ქალი რეპროდუქციული უნარების დაქვეითების ასაკს უახლოვდება და რაღაც მიზეზის გამო შვილი არ ჰყავს, ყველაზე ტრადიციულმა მშობლებმაც კი, შეიძლება მიანიშნონ, "ხომ არ ეცადა რამე ალტერნატიული გზა, რადგან მთავარია, არ დარჩეს შვილის გარეშე“.

გინეკოლოგ-რეპროდუქტოლოგი არსენ გვენეტაძე ამბობს, რომ კრიოპრეზერვაცია არის სწორედ მომავლის ერთგვარი დაგეგმვა და გარკვეულწილად გათავისუფლება იმ შიშებისგან, რომ დრო მიდის და შეიძლება დედა ვერასოდეს გახდე.

"ეს სიმშვიდის მოპოვების ერთ-ერთი საშუალება. ადამიანმა ყოველ დღე რომ არ იფიქროს კვერცხუჯრედების რაოდენობის შემცირებაზე და სწრაფად შვილის გაჩენაზე, როცა ცხოვრებაში სხვა გეგმებიც აქვს.

ცხოვრება არც შვილია და არც უშვილობა, არც მხოლოდ წარმატება და წარუმატებლობა, ეს ყველაფერი ერთადაა. ჩემთვის სრულიად გასაგებია, რომ ქალს შეიძლება რაღაც ეტაპზე შვილის გაჩენა არ უნდოდეს და სხვა საქმეზე იყოს კონცენტრირებული".